Бэрт былыр өбүгэлэрбит бу тыйыс дойдуга тимир култууратын дириҥник баһылаабыт уус дьон буолан тыыннаах хаалбыттара, сайдар-үүнэр кыахтаммыттара. Оттон саха хомуһа – өбүгэлэрбит тоҥ тимиргэ айар куту иҥэрэн сылаас тыыннаан үөскэппит таайтарыылаах кистэлэҥнээх ураты култууралара. Хомус саха норуотун, бүтүн өрөспүүбүлүкэни аан дойдуга ааттатар бренд буолар чахчы кыахтаах.

Быйыл сайын бэс ыйын 23-26 күннэригэр Дьокуускайга VII Аан дойдутааҕы Хомус кэнгириэс-бэстибээлэ ыытыллар.

Бу кэнгириэскэ элбэх дьону-сэргэни тардар, араас омугу ыҥырар наада, атын регионнарга, дойдуларга тиийэ сонунунан тарҕатыахха. Ол сыалын толоро, кэнгириэс сүрэхтэниитин ыыта бу күннэргэ СӨ тас сибээскэ миниистирэ Валерий Максимов, бу министиэристибэ үлэһитэ, хомусчут Ким Борисов, кэнгириэс пресс-киинин үлэлэтэр «Ситим» медиа-бөлөх генеральнай дириэктэрэ Мария Христофорова, биллиилээх хомусчут С.Шишигин састааптаах өрөспүүбүлүкэ анал дэлэгээссийэтэ Москуба, Санкт-Петербург куораттарынан сылдьан кэллэ. Хомуска сыһыаннаах элбэх тэрээһиҥҥэ сырыттылар, кэпсэтии ыыттылар. Ол курдук, Москубаҕа СӨ Бастайааннай бэрэстэбиитэлистибэтигэр хомус түмэлин салаата арылынна.

Ити күннэргэ Москубаҕа варган I Бэстибээлигэр, Санкт-Петербург куоракка Пушкин дьиэтигэр Кэнгириэс сүрэхтэниитэ ыытылынна.

Быйылгы аан дойду-тааҕы кэнгириэс-бэстибээл-гэ туох кэрэхсэбиллээх күүтэрин, тугу ситиһиэх-тээхпит туһунан СӨ тас сибээскэ миниистирэ В.Максимов маннык кэпсээтэ:

— Аан дойдутааҕы кэнгириэс Саха сиригэр 1991 с. кэнниттэн 20 сылынан эргийэн кэллэ. Саха сиригэр хомуһу олус таптыыллар. Биһиэхэ 60-ҥа тиийэ киһилээх ансаамбылы туруорар кыахтаах дьиэ кэргэттэрэ бааллар. Итинник хомуска бэриниилээх, оҕолуун-кырдьаҕастыын оонньуур ыал элбэх. Ол иһин кэнгириэскэ биһиги өрөспүүбүлүкэбит бары улуустара, куораттара кыттыахтара. Омук сириттэн, Арассыыйа регионнарыттан 200-тэн тахса киһи кэлэрэ күүтүллэр. Кэнгириэскэ кыттааччы ахсаана 1000-тан тахсыаҕа.

Кэнгириэс ыытыллар кэмэ биһиги национальнай бырааһынньыкпытын ыһыаҕы кытары сөп түбэһэр. Ыһыахтарга бүтүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн хомус ырыата дьүрүһүйүө. Хомус биһиги национальнай үстүрүмүөммүт буоларынан, кэнгириэс судаарыстыба таһымынан ыытыллар. Кэнгириэс аһыллыытыгар бэрэсидьиэн Е.Борисов кыттыаҕа.

Биһиги хомус муусукатын сабыдыалын кэҥэтэр, норуоттар икки ардыларыгар тарҕатар санаабыт ЮНЕСКО өйөбүлүн ылла. Официальнай бигэргэтиини бу кулун тутарга ылыахпыт. Мин кэнгириэһи биисинэспит өйөөбүтүттэн улаханнык үөрэбин. «АЛРОСА» генеральнай, «ЯТЭК», «Туймаада-нефть», «Ямаха-мюзик» официальнай спонсордарынан буоллулар. Хомуһу тыыннаахтыы истэр олус үчүгэй, оттон хомус тыаһын электроннай оҥоруу ыччаты күүскэ тардыа. «Ямаха-мюзик» итини оҥорон иһитиннэриэ диэн эрэнэбин.

Кэнгириэс киэҥ далааһыннанарын, аан дойдуга барытыгар биллэрин туһугар Гиннес кинигэтигэр киирэр рекорд олохтуох тустаахпыт. Ыһыах кэмигэр 1000-тан тахса киһи хомуска биир мелодияны оонньуохтаах. Мелодия кэнгириэс саайтыгар ыйаныаҕа. Рекорд олохтооһунугар кыттарга сайаапката киллэриҥ.

Биһиги хомуһу таптааччылартан өссө биир дьыалаҕа өйөөҥ, көмөлөһүҥ диэн көрдөһөбүт. Хомус бүгүн аан дойдуга 50-тан тахса дойдуга тарҕанна. Бу элбэх дьону түмэр, бүтүн култуура буолбут соҕотох үстүрүмүөн. Онон хомус ЮНЕСКО киһи материальнайа суох баайын испииһэгэр киирэрин ситиһиэххэйиҥ.

Сүрэхтэниигэ «Ситим» медиа-бөлөх генеральнай дириэктэрэ М.Христофорова, Москубатааҕы сүрэхтэниигэ анаан кэлбит «Якутская топливно-энергетическая компания» ситэриилээх дириэктэрэ З. Юсупов уо.д.а., ол иһигэр Москуба, Санкт-Петербург дьоно тыл эттилэр. Аны сайын Москубаттан кэлиэхтэрин баҕалаахтарга биисинэс көмөтүнэн чартердаах эриэйсэ тэриллиэхтээх.

Итини таһынан Санкт-Петербурга, Москубаҕа Саха сирин дэлэгээссийэтэ хомуһу ЮНЕСКО киһи материальнайа суох баайынан билиниигэ дойду учуонай, култуурунай уопсастыбаннаһын түмүүгэ сыһыаннаах көрсүһүүлэри ыытта.

kyym.sakha.ru
23.03.2011 15:04 | оригинал статьи | просмотров: 13416