Мин олохпор буолбут биир түбэлтэни умнубаппын. Билигин да ону саныы-саныы саллабын.

2005 сыл саас муус устар ый саҥатыгар мин улуус кииниттэн Дьокуускайга сынньана кэлбитим. Ол саҕана оскуолаҕа учууталынан үлэлиирим.

Биир күн маҕаһыыннары кэрийэ сылдьыбытым. Куорат киинигэр турар маҕаһыынтан тахсан истэхпинэ биир дьахтар: “2-с оптуобус ханна тохтууруй?” – диэн ыйытта. Көрө түспүтүм, сыгаан дьахтара турар эбит. Көрүҥүнэн биэс уонуттан тахсыбыт, орто уҥуохтаах, уһун хара саҕынньахтаах, нуорка бэргэґэлээх. Дьахтарым эмискэ: “Эйиэхэ порча баар, тохтоо!” – диэтэ.

Дьахтар кыра иннэни ытыспар ууран баран илиибин бобо туттарбыта. Көрбүтүм, иннэ барыта дьэбин буолбут этэ. Онуоха сыгаанка “порча оҥоһуллубут эбит” диэн бэйэтин тылынан араас “заговордары” аахпыта. Сороҕор миигин эмиэ саҥардара.

Мин баран хаалыахтаах этим да... Бэйэм да билбэппинэн кини тугу саҥарарын барытын истэн турбутум. Билигин санаатахпына, дьахтарым гипнозтаах быһыылааҕа. Ол турдахпына эмискэ илиим, атаҕым хамсаабат буолан хаалбыта, туох эрэ мэһэйдиир курдуга. Сыгаан дьахтара миигин дьон хаамар сириттэн тэйиччи таас дьиэ ойоҕоһугар илдьибитэ уонна: “Порчаҕын устарбар харчы наада, харчыта аҕал!” – диэн ыххайбытыгар мин: “харчым суох” диэбитим. “Оччоҕо көмүскүн аҕал, заговор ааҕан баран төттөрү биэриэм”, – дии-дии ынан кэлбитэ. Ол гынан баран, үөрүйэх баҕайытык көмүс ытарҕабын, үс биһилэхпин сулбу тардан ылбыта уонна көмүстэрбин ытыһыгар ууран баран: “Хараххын сим”, – диэбитэ. Харахпын симэр кэммэр көмүспүн сиэҕэр кистээбит этэ. Онтон харахпын аспыппар дьахтарым илиитин үрбүтэ буолбута, ытыһын нэлэппитигэр көмүһүм хайыы-үйэҕэ мэлис гынан хаалбыт этэ. Сыгааннар дьону маннык албынныыллар эбит.

Дьахтар: “Биир чааһынан манна кэлээр, көмүскүн аҕалыам!” – диэн баран бараары оҥостубутугар, мин: “Көмүспүн аҕал! Эн уоруйах эбиккин! Милииссийэни ыҥырыам! Yҥсүөм! Дьону ыҥырыам. Эйигин тутуохтара!” – диэн хаґыытаабытым.

Ол хаһыыбыттан дьахтарым куттанна быһыылаах: “Дьону ыҥырыма”, – диэт били көмүспүн төттөрү илиибэр уурда. Көмүспүн ылаат да куота турдум.

Кэннибин хайыһан көрбүтүм, дьахтар били дьэбиннээх иннэтин мин диэки туһаайан баран кырыы турар эбит. Дьулаан хартыына этэ. Илэ-бодо абааһы кыыһа турара. Ол кырыыһа бэйэтигэр тиийдэ ини диэн эрэнэбин. Куһаҕан санаалаах дьон кырыыстара бэйэлэригэр тиийэр дииллэр.

Ити курдук уоруйах албынныы сатаабыта кыаллыбатаҕа. Онтон ыла сыгааннартан дьалты туттабын. Ол куһаҕан кэмэлдьилээх дьахтар төһө киһини албыннаан көмүстэрин, харчыларын ылбыта биллибэт. Киґи итэҕэйбэт дьоно.

Дьэ, сотору тимир суол кэлиэ. Эҥин араас хаамаайы, ол иһигэр сыгаан бөҕө элбиэ. Манан сибээстээн бар дьоммун сэрэтээри гынабын, биир эмэ сыгаан киһитэ кэпсэтээри чугаһаатаҕына тута куотан хаалыҥ, кини саҥатын-кэпсээнин истимэҥ, сэрэхтээх. Милииссийэ маннык дьону тутуохтаах. Ааһар былыт албынын, көһөр былыт көлдьүнүн итэҕэйимэҥ. Дьон моонньун кэрбээччилэри эппиэккэ тардыахха.

Вера Алексеева,

Дьокуускай куорат.

kyym.sakha.ru
01.03.2011 14:58 | оригинал статьи | просмотров: 19365